درباره ما

«پدربزرگ من حدود ۱۰۴ سال پیش در بندر انزلی مغازه داشت و پدرم از دوران کودکی آن‌جا کار می‌کرد. بعد از سه نسل، حالا اداره‌ی مجموعه‌ی بازرگانی موثق برعهده من است.»

تا همین چند سال پیش مصرف قهوه در ایران آن‌قدری نبوده که بشود یک کسب‌و‌کار مستقل را به این محصول اختصاص داد. با این حال مجموعه‌ی موثق از قدیم فروش خود را در بازار قهوه داشته؛ شاید به این دلیل که آن روزها بندر انزلی اصطلاحاً منطقه‌ی خارجی‌ها بوده و روس‌ها به این بندر تردد می‌کردند. این مجموعه از ۵۵ سال پیش به واردات و توزیع قهوه سبز مشغول بوده و هفته‌ای یک روز در شهرهای اطراف بندر انزلی در کنار دیگر کالاهای خود قهوه پخش می‌کرده و با همان سیستم سنتی خود، تا ۱۳۰ کیلومتر اطراف انزلی را پوشش می‌داده است.یش از این که حامد موثق با کسب‌وکار پدری همکاری کند، پدر و برادرش با هم کار می‌کردند. بازرگانی موثق ۱۵ تا ۲۰ سال پیش یکی از مجموعه‌های قدرتمند تجارت چای بوده؛ زمانی که چای در جعبه‌های چوبی خرید و فروش می‌شد. البته در کنار چای قهوه هم می‌فروختند. در ابتدا از دو سه کشور قهوه وارد می‌کردند و فروش قهوه این بازرگانی در سال تقریباً ۵۰ کیسه بود. در آن زمان دانش برشته‌کاری در ایران بالا نبود و حتا گاهی دانه‌های قهوه را مانند بادام زمینی یا آجیل برشته می‌کردند

حامد موثق نسل سوم این خانواده که حالا هدایت مجموعه را بر عهده دارد، در دانشگاه شریف هوش مصنوعی خوانده و چندین سال در دانشگاه تدریس کرده است. او اما علاقه‌ی چندانی به تجارت نداشت با این‌حال از کودکی تعطیلات تابستانی را در کنار پدر می‌گذراند و به او کمک می‌کرد: «ترجیح می‌دادم درگیر مباحث علمی باشم. یک روز زمستانی که دیدم پدرم خیلی خسته است و حجم کاری‌اش بالاست، تصمیم گرفتم تا عید به او کمک کنم و به اصطلاح گوشه‌ای از کار را بگیرم. به تدریج علاقه‌‌مند شدم و گفتم ادامه می‌دهم.»

آن روزها قهوه‌هایی که وارد می‌شد چندان باکیفیت نبود. این البته به تقاضا و مصرف داخلی بر می‌گشت. از طرفی حق انتخاب چندانی نیز وجود نداشت و واردات قهوه به این وابسته بود که چه محصولی در دوبی وجود دارد، محصولاتی مانند قهوه‌های معمولی اندونزی، ویتنام و برزیل.

به تدریج اوضاع و ذائقه‌ی مردم و نیاز بازار عوض شد و بازرگانی موثق قهوه‌های مرغوب‌تری وارد کرد اما چون قیمت تمام‌شده‌ی قهوه‌ها بالا بود، فروش این محصولات آسان نبود: «گاهی مجبور می‌شدیم برای این که تاریخ مصرف قهوه‌ تمام نشود، آن‌ها را به نصف قیمت خرید بفروشیم و ضرر هنگفتی را متحمل شویم.»

تنوع قهوه‌های بازرگانی موثق، با نام تجاری توبک، سال به سال بیشتر شد. تا جایی که حالا بین ۳۰ تا ۳۷ گونه‌ی مختلف قهوه را از شانزده کشور دنیا، از آمریکای لاتین گرفته تا آفریقا و آسیا وارد می‌کند؛ از کشورهایی مانند کلمبیا، برزیل، الساوادور، گواتمالا، پرو، مکزیک، دومنیکا، هندوراس، کنیا، اتیوپی، اوگاندا، هند، ویتنام و اندونزی

«سرمایه‌ی زیادی به توبک اختصاص دادیم. کار سختی است چرا که باید حجم فروش را برای گونه‌های مختلف پیش‌بینی کنیم.»

بازرگانی موثق در سال‌های اخیر یک آزمایشگاه تخصصی برای سنجش و کنترل کیفیت قهوه‌های وارداتی راه‌اندازی و متخصصانی را استخدام کرده و آموزش داده تا این مجموعه را در تصمیم‌گیری برای واردات گونه‌های مختلف راهنمایی کنند. از طرفی با توجه به این که این بازرگانی قهوه‌ها را از مبدأ وارد می‌کند تلاش کرده تا با بهبود بسته‌بندی‌هایش از صدمات احتمالی وارد بر قهوه‌ها حین حمل و نقل و انبارش کم کند.

با این حال به گفته‌ی حامد موثق بخش اصلی تقاضای توبک را قهوه‌های تجاری تشکیل می‌دهند و هنوز قهوه‌های تخصصی با وجود کیفیت بهتر از استقبال عموم برخوردار نیستند. در این میان عده‌ای نیز با پایین آوردن کیفیت و کاهش حاشیه‌ی سود به این صنعت ضربه می‌زنند، به ویژه به برشته‌کاری‌های کوچک که سعی در ارائه‌ی محصولاتی باکیفیت دارند. هر چند که با رشد صنعت قهوه و تعداد کافه‌ها، مصرف قهوه‌ی باکیفیت نیز رو به رشد است و زنجیره‌ای ایجاد شده که می‌توان قهوه‌ی خوب را به دست متقاضیانش رساند.

مجموعه‌ی موثق در تلاش است تا صنعت قهوه در کشور رونق پیدا کند و در این مسیر از باریستاها و مسابقات مختلف حمایت و از همکاری با مجموعه‌های دیگر استقبال می‌کند.

پدر آقای موثق حالا با عبور از هشتاد سالگی و در دوران بازنشستگی، دغدغه‌ی کمک به دانش‌آموزان بی‌بضاعت را دارد و تا به حال هزینه‌های ساخت چهار مدرسه را تقبل کرده و از دانش‌آموزانی که علی‌رغم داشتن هوش و استعداد، از توان مالی برای ادامه‌ی تحصیل برخوردار نیستند حمایت می‌کند.

این روزها اگر از راز موفقیت بازرگانی موثق بپرسند، حامد موثق پیش از کیفیت به دو موضوع دیگر اشاره می‌کند: اولی صداقت و روراستی با مشتری‌ها؛ این که تا به حال واقعیتِ محصولات را، بی‌کم‌وکاست، به مشتری گفته‌اند؛ دومی که بی‌ربط به اولی نیست: آن‌ها مشتری را از خود می‌دانند.